Czego życzyć sambie w jej urodziny? Na pewno nie 100 lat, bo właśnie taką rocznicę istnienia obchodzi nasza szacowna jubilatka w 2016 r. Pierwsza samba nagrana w Brazylii i na świecie to „Pelo telefone” (Przez Telefon) – powstała dokładnie w 1916 r. w Rio de Janeiro.

Autorami pierwszej samby byli: muzyk Ernesto dos Santos (bardziej znany jako Donga) oraz dziennikarz Mauro de Almeida. Jako że samba ma korzenie afrykańskie, „Pelo telefone” nie mogła narodzić się nigdzie indziej, jak tylko w domu Tia Ciata, kapłanki candomblé z Salvadoru, która opuściła swoje rodzinne miasto i osiedliła się w Rio de Janeiro. Jej rioski dom stał się miejscem spotkań artystów i muzyków, którzy w swobodny sposób interpretowali różne gatunki muzyczne, a w wyniku ich kreacji powstał gatunek muzyczny, który dziś jest jednym z symboli Brazylii.

Chociaż autorstwo „Pelo telefone” przypisuje się dwóm twórcom, to tak naprawdę jest to wspólne dzieło całej grupy artystów, bywalców domu Cioteczki Ciata, wśród nich João da Baiana, Pixinguinha, Caninha, Hilário Jovino Ferreira i Sinhô. Oryginalny tytuł utwouru brzmiał „Roceiro” (Chłop).

Miejska samba z Rio de Janeiro wkrótce rozprzestrzeniła się na cały kraj, choć początkowo była prześladowana za swoje afrykańskie pochodzenie. Nic jednak nie było w stanie powstrzymać ekspansji samby, zwłaszcza gdy wzięli ją na swój warsztat kompozytorzy bloków karnawałowych z dzielnic Estácio de Sá i Osvaldo Cruz oraz muzycy ze wzgórz: Mangueira, Salgueiro i São Carlos. Samba zaczęła być grana przez stacje radiowe i pokochali ją wszyscy, od rioskich wzgórz po zamożne dzielnice Zona Sul. W 2005 r. samba de roda została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.